‘ಸಗಣಿ’ ಇಲ್ಲದೇ ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಕೆ ಮಾಡಬಹುದು. ಹೌದಾ! ಅದು ಹೇಗೆ ಸಾಧ್ಯ ಸಗಣಿ ಇಲ್ಲದೆ ಗೊಬ್ಬರ ಹೇಗೆ ತಯಾರಾಗುತ್ತದೆ. ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಸಲು ಕ್ರಮಿ ಕೀಟಗಳು ಹೇಗೆ ತಯಾರಾಗುತ್ತದೆ. ಎಂಬ ಪ್ರಶ್ನೆ ಮೂಡುವುದು ಸಹಜ. ಹಾಗಾದರೆ ಬನ್ನಿ ಇವತ್ತು ನಾವು ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಸುವ ವಿಧಾನ ತಿಳಿಯೋಣ. ಕೃಷಿ ಭೂಮಿಗೆ ಗೊಬ್ಬರ ಪೂರೈಸಲು ಹಸು/ಎಮ್ಮೆಗಳ ಸಗಣಿಯೇ ಬೇಕು ಎಂಬ ತಪ್ಪು ಕಲ್ಪನೆಯಿದೆ, ಬೆಳೆಗೆ ಉತ್ತಮ ಕಾಂಪೋಸ್ಟ್ ತಯಾರು ಮಾಡಲು ಬಹಳ ಕಡಿಮೆ ಪ್ರಮಾಣದ ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಣಿ /ಪಕ್ಷಿಗಳ ಮಲ/ಹಿಕ್ಕೆ ಸಾಕು.

ಮಲ/ಹಿಕ್ಕೆ /ಸಗಣಿ ಕಾಂಪೋಸ್ಟ್ ಗೊಬ್ಬರ ಮಾಡಲು ಬೇಕಾದ ಕಚ್ಚಾವಸ್ತು ಮತ್ತು ಆಕ್ಟಿವೇಟರ್, ಪ್ರಮೋಟರ್, ಕ್ಯಾಟಲಿಸ್ಟ್ ಮಾತ್ರ ಎಂಬುವುದನ್ನು ನಾವು ಮೊದಲು ಅರ್ಥ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ಕಾಂಪೋಸ್ಟ್ ಗೊಬ್ಬರ ಸಸ್ಯಗಳ ಬೆಳವಣಿಗೆಗೆ ಬೇಕಾದ ಎಲ್ಲಾ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಒದಗಿಸುವುದು.
ಯಾವುದೇ ಬೆಳೆಗೆ ಪ್ರತಿ 100 ಚದರಡಿ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ 20 ಕೆಜಿ ಕಾಂಪೋಸ್ಟ್ ಗೊಬ್ಬರ ಹಾಕಿ ಉತ್ತಮ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಕಾಣಬಹುದು,33’*33’=1089 ಚದರಡಿ =1 ಗುಂಟೆ =200 ಕೆಜಿ,1 ಎಕ್ರೆಗೆ 40 ಗುಂಟೆ ಪ್ರದೇಶಕ್ಕೆ 8 ಟನ್ ಕಾಂಪೋಸ್ಟ್ ಬಳಕೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಸಾರಜನಕ(N):120 ಕೆಜಿ,ರಂಜಕ(P):50 ಕೆಜಿ , ಪೊಟಾಷ್(K):80 ಕೆಜಿ ಒದಗಿಸಬಹುದು.

08 ಟನ್ ಕಾಂಪೋಸ್ಟ್u ತಯಾರಿಕೆಗೆ ಬೇಕಾಗುವ ಸಗಣಿ/ಮಲ /ಹಿಕ್ಕೆ ಪ್ರಮಾಣ ಕೇವಲ 400 ಕೆಜಿ.ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಣಿ/ಪಕ್ಷಿಗಳ ಸಗಣಿ/ಹಿಕ್ಕೆ ಬಳಸಬಹುದು.ರೈತರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಹಸು ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಮಾಡುವುದರಿಂದ ಹಸುವಿನ ಸಗಣಿ ಬಳಕೆ ರೂಡಿಯಲ್ಲಿದೆ ಅಷ್ಟೇ. ಹಸು ಹೊರತು ಪಡಿಸಿ ಕೋಳಿ,ಕುರಿ, ಹಂದಿ, ಮೀನು ಇತ್ಯಾದಿ ಪ್ರಾಣಿ /ಪಕ್ಷಿ ಹಿಕ್ಕೆ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿ ಸಹ ಕಂಪೋಸ್ಟ್ ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರು ಮಾಡಬಹುದು.

ಕೋಳಿ/ಕುರಿ/ಹಸು ಇವುಗಳಿಗೆ ನೀಡುವ ಮೇವಿನ ರೀತಿ ಅದರ ವಿಸರ್ಜನೆ ಇರುತ್ತದೆಯೇ ಹೊರತು ಅದರಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ ಅಥವಾ ಶ್ರೇಷ್ಠ ಎಂಬುವುದು ಗೌಣ.
ಪ್ರತಿ ಕೋಳಿ ಮತ್ತು ಕುರಿಯಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಹಿಕ್ಕೆ ಪ್ರಮಾಣ ಇಂತಿದೆ:

ಕೋಳಿ:20 ಕೆಜಿ/ವರ್ಷ
ಕುರಿ :400 ಕೆಜಿ /ವರ್ಷ
ಈ ಪ್ರಕಾರ ಒಂದು ಎಕ್ರೆಗೆ ಗೊಬ್ಬರ ಮಾಡಲು ಕೋಳಿ :20 ಸಂಖ್ಯೆ, ಕುರಿ :01 ಸಂಖ್ಯೆ ರೀತಿ ಅವರ ಹಿಡುವಳಿಗೆ ತಕ್ಕಂತೆ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು ಅಥವಾ ಬೇರೆಯವರಿಂದ ಪಡೆಯಬಹುದು.

ಹಸು/ಕೋಳಿ /ಕುರಿ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಮಾಡಲಾಗದವರು ಕೂಡ ಸಾಕಾಣಿಕೆ ಮಾಡುವವರಿಂದ ಪಡೆಯುವುದು ಅಥವಾ ಕೃಷಿ ವಿವಿ ಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಮಲ-ಮೂತ್ರದಿಂದ ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಸಿದ್ದಪಡಿಸಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಜೈವಿಕ ಪುಡಿ/ದ್ರವಣ ಬಳಸಿ ಕೃಷಿ ತ್ಯಾಜ್ಯವನ್ನು ಗೊಬ್ಬರ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು. ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಲು ಮಣ್ಣಿಗೆ ಸಾವಯವ ಗೊಬ್ಬರಗಳಾದ ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ, ಕೊಟ್ಟಿಗೆ ಗೊಬ್ಬರ, ಹಸಿರೆಲೆ ಗೊಬ್ಬರಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಬಳಕೆ ಮಾಡಿ ಮಣ್ಣಿನ ಅರೋಗ್ಯ ಕಾಪಾಡಿಕೊಳ್ಳಬೇಕು ಎಂದರು. ಸಿಟಿಆರ್‌ಐ ನಿವೃತ್ತ ಹಿರಿಯ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಮಹಾದೇವ ಸ್ವಾಮಿ ಮಾತನಾಡಿ, ತಂಬಾಕು ಬೆಳೆಗೆ ಸೂಕ್ತ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಪೊಟಾಷ್ ಒದಗಿಸುವುದರಿಂದ ಗುಣಮಟ್ಟದ ಎಲೆಗಳ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯಬಹುದಾಗಿದೆ ಎಂದರು.

ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಕಾಲೇಜಿನ ಕೀಟನಾಶಕ ವಿಭಾಗದ ಸಹಾಯಕ ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕ ರಾಮೇಗೌಡ ಮಾತನಾಡಿ, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ತೋಟಗಾರಿಕೆ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಕೀಟನಾಶಕ ನಿರ್ವಹಣೆ ಬಗ್ಗೆ ರೈತರಿಗೆ ತಿಳಿಸಿದರು. ತಾಲೂಕು ಸಹಾಯಕ ಕೃಷಿ ನಿರ್ದೇಶಕ ಪ್ರಸಾದ್ ವೈ ಮಾತನಾಡಿ, ಕೃಷಿ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಗಳಿಗೆ ರೋಗಬಾಧೆ, ಕೀಟಬಾಧೆ ಆವರಿಸಿದಾಗ ರೈತ ಯಾವ ರೀತಿ ಮುನ್ನಚ್ಚರಿಕೆ ಕ್ರಮ ವಹಿಸಬೇಕು ಎಂದರು.

ಮಣ್ಣು ಮಾನವನ ಆರೋಗ್ಯದ ಭಾಗ’ ಮಣ್ಣಿನ ಆರೋಗ್ಯವು ಮಾನವನ ಆರೋಗ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿದ್ದು ರೈತರು ಮಣ್ಣಿನ ಫಲವತ್ತತೆ ಉಳಿಸಿಕೊಂಡು ಹೆಚ್ಚಿನ ಇಳುವರಿ ಪಡೆಯುವ ಮಾರ್ಗೋಪಾಯ ಕಂಡುಕೊಳ್ಳಬೇಕು. ‌ರಾಗಿ ಭತ್ತ ಬಾಳೆ ಮೆಕ್ಕೆಜೋಳ ಹಾಗೂ ಶುಂಠಿ ಬೆಳೆಗಳಲ್ಲಿ ಸಮಗ್ರ ಪೋಷಕಾಂಶಗಳನ್ನು ಮಣ್ಣು ಪರೀಕ್ಷೆ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮಣ್ಣಿಗೆ ಸಾರಜನಕ ರಂಜಕ ಪೊಟಾಷ್ ಮತ್ತು ಲಘು ಪೋಷಕಾಂಶ ಒದಗಿಸುವುದು ಸೂಕ್ತ ಎಂದು ಜೆಎಸ್‌ಎಸ್ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನ ಕೇಂದ್ರದ ನಿವೃತ್ತ ಕೃಷಿ ವಿಜ್ಞಾನಿ ಜೆ.ಜಿ.ರಾಜಣ್ಣ ತಿಳಿಸಿದರು.

ಅದೇ ರೀತಿ ಇಲ್ಲೊಬ್ಬ ರೈತನ ಬಗ್ಗೆ ಮಾಹಿತಿ ತಿಳಿಯೋಣ ಬನ್ನಿ. ಹತ್ತನೇ ತರಗತಿ ಹನಮಂತಪ್ಪ ಭೂಮಿ ನಂಬಿ ಬದುಕುತ್ತಿರುವ ರೈತ. ಸಾವಯವ ಕೃಷಿಯಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಪ್ರಯೋಗಗಳನ್ನು ಮಾಡುತ್ತ ಅದರಲ್ಲಿ ಯಶಸ್ಸು ಪಡೆದು ರೈತರಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಕರಾಗಿದ್ದಾರೆ. 30 ಎಕರೆ ಜಮೀನಿನಲ್ಲಿ ನೈಸರ್ಗಿಕ ಪದ್ಧತಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರತಿವರ್ಷ ಹೆಸರು, ಶೇಂಗಾ, ಮೆಣಸಿನಕಾಯಿ, ಹತ್ತಿ, ಕಡಲೆ, ಕುಸುಬಿ, ಗೋಧಿ ಬೆಳೆದು ವಾರ್ಷಿಕವಾಗಿ ₹10ರಿಂದ ₹12 ಲಕ್ಷ ಆದಾಯ ಗಳಿಸುತ್ತಿದ್ದಾರೆ.

ಸಾವಯವ ಕೃಷಿ ಬಗ್ಗೆ ತಿಳಿದುಕೊಂಡ ಹನಮಂತಪ್ಪ ಅವರು, ಐದು ದೇಸಿ ತಳಿ ಆಕಳು, ಮೂರು ಎತ್ತುಗಳಿಂದ ದೊರೆಯುವ ಸಗಣಿಯಿಂದ ಕೊಟ್ಟಿಗೆ ಗೊಬ್ಬರ ಜತೆಗೆ ಎರೆಹುಳು, ಹಸಿರೆಲೆ ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಸಿ, ಬಳಸುವ ಮೂಲಕ ಭೂಮಿಯ ಫಲವತ್ತತೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಧಾರವಾಡದ ಕೃಷಿ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದಿರುವ ಹನಮಂತಪ್ಪ ಅವರು ಜೀವಾಮೃತ, ಹುಳಿ ಮಜ್ಜಿಗೆ, ಗೋಪಾಮೃತ, ದಶಪರ್ಣಿ, ಗೋಮೂತ್ರ, ಬೇವು ಮಿಶ್ರಿತ ಎರೆಹುಳು ಗೊಬ್ಬರ ತಯಾರಿಸಿ ರಸಾಯನಿಕ ಗೊಬ್ಬರ ಮತ್ತು ಕ್ರಿಮಿನಾಶಕಗಳಿಂದ ದೂರ ಉಳಿದಿದ್ದಾರೆ.